Rusların
Erzurumu işgal etmeleri sırasında İzzet Efendi ile beraber bir çok
Osmanlı subayı esir alınmıştı. Ruslar subayları,Hazar Denizinin ortasındaki
Nargin Adasına hapsedilmişlerdi.
Bu
tarihlerde Bakû’de bulunan Fahrettin Erdoğan 1954 yılında yayınladığı Esir
Subaylar ile ilgili hatıralarında şunları aktarmaktadır.
“...Erzurum’un
düşmesinden sonra Rus cephesi Erzincan’a kadar ilerlemiş, burada esir edilen
subay ve erleri Sibirya’ya değil, Bakû’nün karşısında Hazar Denizi’nin
ortasındaki Nargin adasında esirler kampında topluyorlardı. . Bunlar; Kolağası
(Kıdemli Yüzbaşı) İzzet, Yüzbaşı Tapayev Farad Bey, Yusuf İbrahim Efendi, Yakup
Mustafa Efendi, Hüseyin Hilmi Efendi, Şükrü Şaban, Fikri Şakar, Ziya Efendi
‘den müteşekkil kişilerdi.
Ada’da
sürgün hayatı devam eden İzzet Efendi Her Pazar bu kampta bulunan diğer
esir subaylar gibi muhafızlarla şehri ziyarete geliyorlardı. Ancak
son izinlerinde adaya dönmeyerek firar etmişredi.
Bu
firar hakkında Bakû Arama Polis Dairesi Başkanlığının 16.Nisan 1916
tarihli raporu şu şekilde idi.
Kaçan
Esirler Hakkında rapordur:
Yine
o izinli sayıldıkları 1915 Yılı Temmuz ve Ağustos aylarında Türk Bayramı günü 8
esir subay kaçmayacaklarına dair yemin ettirilerek şehre bırakılmıştır.
Yukarıda adı geçen subaylar adaya geri dönmeyerek, kaçmışlardır. Firariler İran
pasaport ve giysileri ile teçhiz edilerek İran’a gitmişlerdir. Bakû’deki
esirler üzerinde resmi himayeciliği Müslüman Hayriye Cemiyeti üstlenmişti. Bu
Cemiyet’in üyeleri önceleri askeri hastaneye giderek esirleri kontrol
ediyorlardı. Ancak bu kaçış olayından sonra Cemiyet’in elemanlarının esirlerin
yanına gitmeleri yasaklanmıştır. Bu kaçış olayını kim tertip etmiş ve
firarilere kim pasaport temin etmiştir? Bu durum aydınlatılamamıştır. 16.4.1916
.Bakû Arama Polisinin Başkanı Rudenko
Kafkasya
Müslüman Talebeleri Komitesi” bizzat Türk esirlerin kaçırılması faaliyetlerine
iştirak etmiş birçok esir kaçırma olayında, Cemiyet-i Hayriye ile birlikte
çalışmıştı. Azerbaycanlı Türk hanımlardan bazıları da, özellikle adadan
kaçırılan Türk esirlerinin çeşitli ihtiyaçlarının karşılanması konusunda büyük
hizmetler görmüşlerdir.
Azerbaycan
milli burjuvazisinin önde gelenlerinden birisi olan Murtaza Muhtarov’un adadan
Türk esirlerinin kaçırılmasında önemli rol oynadığına dair bilgiler de
mevcuttur.
Tekrar
birliğine katılan Kolağası (kıdemli Yüzbaşı İzzet Efendi Kafkas
Cephesinde 28.Tabur Komutanı iken 14 Temmuz 1918 yılında
girdiği göğüs göğüse çarpışmada 4 er ile birlikte şehit oldu. Bu çarpışmada 20
er ise yaralandı.
14-20
Temmuz 1918: 13. Kafkas
Alayı, 14 Temmuz’da çarpışarak Şamahı’yı
ele geçirdi ve ileri harekâtına
devam etti. Bu çarpışmada 28. Tabur
Komutanı Yüzbaşı İzzet Efendi ile 4
er şehit oldu, 20 er yaralandı
Şamahı'nın
Kurtarılması
19
Temmuz 1918 tarihinde 13. Kafkas Alayı verdiği emirle, Şamahı kasabası
istikametinde taarruza geçerek, kasabayı zapt edip düşmanı imha etmesi
istenmişti. Gece boyunca yağan yağmur muharebe alanını çamur deryasına
çevirmesine rağmen 13. Kafkas Alayı harekâta başlayıp Şamahı'nin biraz
güneyindeki Medrese sırtlarını işgal etti. Çarpışmalar 20 Temmuz gecesi de
devam etmiştir. Türk birliklerinin şiddetli taarruzu neticesinde Bolşeviklerin
Şamahı savunması kırılmış ve kasaba Türk birliklerinin eline geçmiştir. Türk
birliklerinin takibinde Marazi istikametine çekilen düşman, 21 Temmuz
muharebesi ile burada da tutunamamış, Bakû istikametinde kaçışına devam
etmiştir. Bu muharebede 28. Tabur Komutanı Yüzbaşı İzzet Efendi şehit olmuştur.
İZZET
EFENDİNİN MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI ARŞİVLERİNDEKİ BİLGİLERİ
|
ŞEHİT
BİLGİLERİ |
||
|
Baba Adı |
: |
ABDULLAH |
|
Adı |
: |
İZZET EFENDİ |
|
Lakabı |
: |
ŞEMSEKİ
AŞİRETİNDEN |
|
Doğum Yılı |
: |
|
|
Sınıfı |
: |
SÜVARİ |
|
Rütbesi |
: |
KOLAĞASI(KD.YÜZBAŞI) |
|
Askerlik
Şubesi |
: |
|
|
İli |
: |
VAN |
|
İlçesi |
: |
|
|
Bucak |
: |
|
|
Köyü |
: |
|
|
Kolordu |
: |
11 |
|
Fırka |
: |
|
|
Alay |
: |
20 |
|
Tabur |
: |
|
|
Bölük |
: |
5 |
|
Harp |
: |
BİRİNCİ
DÜNYA SAVAŞI |
|
Cephe |
: |
ŞARK(KAFKAS)
CEPHESİ |
|
Ölüm Yeri |
: |
|
|
Ölüm Tarihi |
: |
11/12/1331
(14 TEMMUZ 1918) |
Derleme:
Memedé Kazım
www.semskiler.blogspot.com
Araştırmalarımız
Sürüyor. İlave ve Düzeltmeler yapılacaktır.
UYARI: SİTEMİZİN
TÜM HAKLARI SAKLI OLUP, İNTERNET ÜZERİNDEN YAYIN YAPMAKTADIR.
İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KULLANILAMAZ.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder